ناسیونالیسم یا ملی گرایی به زبان ساده یعنی چه؟
ناسیونالیسم ایدئولوژی ای است که توسط افرادی بیان می شود که مشتاقانه بر این باورند که ملت آنها برتر از سایرین است. این احساس برتری اغلب بر اساس قومیت، زبان، مذهب، فرهنگ یا ارزش های اجتماعی مشترک است. از دیدگاه صرفاً سیاسی، ناسیونالیسم با هدف دفاع از حاکمیت مردمی کشور – حق حکومت بر خود – و محافظت از آن در برابر فشارهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ناشی از اقتصاد جهانی مدرن است. از این نظر، ناسیونالیسم به عنوان نقطه مقابل جهانی گرایی یا گلوبالیسم تلقی می شود.
امروزه، ناسیونالیسم عموماً به عنوان یک احساس مشترک شناخته می شود که به دلیل میزان تأثیرگذاری آن بر زندگی عمومی و خصوصی، به عنوان یکی از بزرگ ترین، اگر نگوییم بزرگ ترین عوامل تعیین کننده تاریخ مدرن عمل می کند.
تاریخ ناسیونالیسم
با وجود این احساس رایج که مردمی که معتقدند کشورشان «بهترین» است همیشه وجود داشته است، ناسیونالیسم یک جنبش نسبتا مدرن است. در حالی که مردم همیشه احساس وابستگی به سرزمین مادری خود و سنت های والدین خود داشته اند، ملی گرایی تا پایان قرن هجدهم به یک احساس عمومی شناخته شده تبدیل نشد.
انقلاب‌های قرن هجدهم آمریکا و فرانسه اغلب به عنوان اولین تجلی تأثیرگذار ناسیونالیسم در نظر گرفته می‌شوند. در طول قرن نوزدهم، ناسیونالیسم به کشورهای جدید آمریکای لاتین نفوذ کرد و در سراسر اروپای مرکزی، شرقی و جنوب شرقی گسترش یافت. در نیمه اول قرن بیستم، ناسیونالیسم در آسیا و آفریقا ظهور کرد.
ناسیونالیسم معاصر
ناسیونالیسم در قرن بیستم با ظهور فاشیسم و نازیسم چرخشی زشت به خود گرفت. با این حال، این جنبه منفی ناسیونالیسم بود. از آن زمان، بسیاری از کشورها از ایده ناسیونالیسم تهاجمی دست کشیدند. این قطعاً به این معنی نیست که ناسیونالیسم در دوران معاصر ضعیف شده است. مردم ناسیونالیسم قوی را در ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی سابق مشاهده کردند. ادغام ناسیونالیسم با ایدئولوژی های اقتصادی مانند سرمایه داری و سوسیالیسم وجود داشت.
در قرن بیست و یکم، ناسیونالیسم رویه منفی نداشته است. در بسیاری از کشورهای دموکراتیک سیاستمداران با تکیه بر ناسیونالیسم به پیروزی می رسند.
ناسیونالیسم یک نیروی قوی در جهان است و البته جنبه منفی نیز دارد. با این حال، این جنبه منفی قطعا نمی تواند اهمیت ناسیونالیسم را تضعیف کند.
نکات کلیدی پیرامون ملی گرایی
- از نظر سیاسی، ناسیونالیست ها برای حفاظت از حاکمیت ملت، حق حکومت بر خود تلاش می کنند.
- احساس برتری ملی گرایان معمولاً مبتنی بر قومیت، زبان، مذهب، فرهنگ یا ارزش های اجتماعی مشترک است.
- ملی گرایان افراطی بر این باورند که کشورشان این حق را دارد که در صورت لزوم از طریق تهاجم نظامی بر کشورهای دیگر تسلط یابد.
- ایدئولوژی های ناسیونالیسم برخلاف ایدئولوژی های جهانی گرایی و جنبش جهانی شدن مدرن است.
- ناسیونالیسم اقتصادی تلاش می کند تا از اقتصاد یک کشور در برابر رقابت خارجی محافظت کند، اغلب از طریق اعمال حمایت گرایی.
- ناسیونالیسم با افراط و تفریط می تواند منجر به اقتدارگرایی و طرد برخی از گروه های قومی یا نژادی از جامعه شود.
